Fotoğraf Sanatçısı, Yazar, Küratör / Photographer, Writer, Curator
TÜRKİYE
www.cemreyesil.com
www.filbooks.com
cemreyesil@me.com
Cemre Yeşil Gönenli İstanbul’da yaşayan bir fotoğrafçı ve sanatçı. Lisans eğitimini İstanbul Bilgi Üniversitesi, Fotoğraf ve Video bölümünde aldıktan sonra yüksek lisansını Sabancı Üniversitesi, Görsel Sanatlar bölümünde tamamladı. London College of Communication’ın Fotoğraf Bölümü’nde başladığı doktora programından 2017’de ayrılarak araştırmasına bağımsız olarak devam etti. İşleri The Guardian, International Centre of Photography New York, British Journal of Photography, Colors Magazine, La Fabrica, 6 mois, İstanbul Modern ve Salt Beyoğlu gibi yerlerde sergilendi ve yayınlandı.
2020 yılında çıkan kitabı Hayal & Hakikat, PhotoEspana 2021 Yılın Fotoğraf Kitabı Ödülüne layık görüldü. Aynı kitap hem Paris Photo Aperture Fotoğraf Kitabı ödülleri’nde Yılın Fotoğraf Kitabı kategorisine, hem de Recontres Arles 2021 Historical Book Ödüllerine aday oldu. 2014 ve 2021’de Amsterdam Photography Museum FOAM’ın Paul Huf Awards, 2016’da ING Unseen Awards ve Lead Awards’a aday gösterildi. Maria Sturm’la birlikte çalıştığı projesi For Birds’ Sake ile British Journal of Photography’nin Şubat 2015 sayısında takip edilmesi gereken 25 genç sanatçı arasında yer aldı. Aynı proje PHE OjodePez Award for Human Values and Renaissance Photography Prize, Arles Author Book Award and Prix Levallois Award’a aday gösterildi.
Eserleri Houston Center of Photography, New York Library, İstanbul Modern ve RISD Library’nin koleksiyonlarına dahil edildi. Halen Falmouth Üniversitesi Fotoğraf yüksek lisans bölümü ve İstanbul Bilgi Üniversitesi, Görsel İletişim Tasarımı lisans bölümünde ders vermekte olan Cemre Yeşil Gönenli aynı zamanda yazar, küratör ve yayıncı olarak da üretim yapmakta. Yakın zamanda Milli Reasürans Galerisi’ndeki sergisine paralel olan çıkan kitabı ‘Double Portrait’ PhotoEspana 2021 Best Photobook of the Year ödülüne aday oldu. 9 yıllık bir araştırma ve fotografik pratiğin ürünü olan bu kitap, çifte portre fotoğrafları, annenin kucağı ve yokluğu üzerine görsel ve metinsel denemelerden oluşuyor.
Cemre Yeşil Gönenli ayrıca Karaköy’de yer alan fotoğraf kitapları, sanatçı buluşmaları ve atölyelere adanmış olan ve 2017’de bir yayınevi olan FiLBooks’un kurucusu.
Lütfen devam etmeden önce başparmağınızı ve işaret parmağınızı ölçün.
II. Abdülhamid, saltanatının 25. yılında, planlanan bir af için hazırlık olarak, mahkûmların elleri görünür şekilde fotoğraflanmalarını emretti. Bir suç romanında okuduğu, “başparmak eklemi işaret parmağı ekleminden daha uzun olan herhangi bir suçlunun cinayete meyilli olduğu” şeklindeki, sözde bilimsel bilgiden etkilenmiş.
O ölürse üzülür müydünüz?
– Çok.
– O zaman affedin.
“Hayal” (Rüya), bu mahkûmların affedilme arzusunu, tebaanın affedilmeyi bekleyen ellerini göstererek sembolize eder.
Öte yandan “Hakikat” (Gerçek), zincire vurulmuş ve ölüme mahkûm edilmiş mahkûmların gerçek koşullarını ortaya koyar.
Mahkûmların başlarını, sanki giyotinle kesilmiş gibi, çerçevenin dışında bırakmak, onları kurtarmak için bir jesttir; suçlular olarak kimliklerini yeniden kaydetmek, suçları ne olursa olsun onları bir kenara atmak için değil, onlara, ikinci bir şans vermek veya hatta özgürlüklerini geri vermek ve belki de onları affetmeye çalışmak için.
Bu fotoğraflar, 'Rüya' ile 'Gerçek' arasındaki çizginin sıklıkla endişe verici bir düzeyde bulanıklaştığı, içinde bulunduğumuz sıkıntılı döneme benzer bir ışık tutuyor. Baskı ve keyfi tutuklamaların olduğu bir zamanda, bu görüntüler tarih boyunca yazılmış özgür konuşma gibidir - sessiz bir protesto.
Hayal ve Hakikat, Türkiye'nin içinden geçtiği bu zor zamanlarda, keyfi olarak mahkum edilen veya bu güzel topraklardan ayrılmak zorunda kalan parlak insanlara adanmıştır.
Anahtar Kelimeler: Hayal, Hakikat, Hayal ve Hakikat, Baskı, Keyfi Tutuklamalar
Please, measure your thumb and index finger before you continue.
Abdulhamid II, during the 25th year of his reign, ordered convicts to be photographed with their hands showing, in preparation for a planned amnesty. He has been moved by pseudo-scientific information he had read in a crime novel that “any criminal with a thumb joint longer than the index finger joint, is inclined to murder.”
Would you be upset if he dies?
– So much.
– Then, forgive.
“Hayal” (Dream) symbolizes the desire of these prisoners to be forgiven by showing the subjects’ hands awaiting forgiveness.
“Hakikat” (Fact), on the other hand, reveals the actual circumstances of the prisoners who are chained and sentenced to death.
Leaving the heads of the prisoners out of the frame, as if they had been cut by the guillotine is a gesture to save them; not to re-record their identities as criminals, discarding their crimes whatever they were, but rather to give them a second chance or even to give them back their freedom, and perhaps to try to forgive them.
These photographs shed a comparable light on the troubling era at hand, where the line between ‘Dream’ and ‘Fact’ is often blurred at an alarming level. In a time of repression and arbitrary detentions, these images are like free speech written through history —a silent protest.
Hayal & Hakikat is dedicated to bright people who are arbitrarily convicted or had to depart from this beautiful land in these difficult times that Türkiye is going through.
Imagination, Reality, Imagination and Reality, Repression, Arbitrary Arrests
Cemre Yeşil Gönenli is a Turkish photographer and artist living in Istanbul. Her BA in photography is from Istanbul Bilgi University and she holds an MA in Visual Arts from Sabancı University. In 2017, she dropped out her practice-based PhD in London College of Communication. Her work has been exhibited and published internationally including The Guardian, International Centre of Photography New York, British Journal of Photography, Colors Magazine, La Fabrica, 6 mois, Istanbul Modern Museum, and Salt Beyoğlu.
Her 2020 book Hayal & Hakikat was the winner of Best Photobook of the Year in PhotoEspana 2021 and the same book was shortlisted in Paris Photo Aperture Photobook Awards for the Photobook of the Year Category and Historical Book Award in Recontres Arles 2021. She was also nominated for the Paul Huf Award of Amsterdam Photography Museum FOAM in 2014 and 2021, for ING Unseen Talent Award 2016 and for Lead Awards 2016. British Journal of Photography - Ones to Watch issue (February 2015) introduced her amongst the 25 most promising new talents in global survey of emerging photographers with the work ‘For Birds’ Sake’ (in collaboration with Maria Sturm). The same work was finalist at PHE OjodePez Award for Human Values and Renaissance Photography Prize, Arles Author Book Award and Prix Levallois.
Her works are included in the collections of Houston Center for Photography, New York Library, Istanbul Modern Museum, and RISD Library. She currently lectures on photography in Falmouth University MA Photography and Istanbul Bilgi University BA Visual Communication Design. She also works as a writer, curator and publisher. Recently, she published her book titled ‘Double Portrait’ in paralel with her exhibition in Milli Reasürans Art Gallery which was shortlisted in PhotoEspana 2021 Best Photography Book of the Year Award. The work is an outcome of 9 years of research and practical work on photographic double portraiture; a hybrid book of photographs and essays on mother’s embrace and absence. Cemre Yeşil Gönenli is also the founder of FiLBooks; a space dedicated to photo books, artist talks and workshops which in 2017 became a publishing house in Karaköy, Istanbul.
Akademisyen, Araştırmacı / Academician, Researcher
TÜRKİYE
Prof. Dr., Yıldız Teknik Üniversitesi, Sanat ve Tasarım Fakültesi,
Sanat Bölümü, Bileşik Sanatlar Anasanat Dalı rsahiner@yildiz.edu.tr
Genellikle hakikat olarak adlandırılan şey, kesin bir dille ifade etmek gerekirse, köpürtülmüş bir hiçliktir. ~ Hugo Ball
Hakikat ötesi (post-truth) dönemin söylem düzenine ve enformasyon aşırılığına odaklandığımızda, sanatın, bu süreçte sistemin işleyişine karşı farklı taktik ve stratejilerle söylem yapılarını ve düzmece gerçekliği yerinden etmesi, sistemin içine sızarak oradaki arızaları açığa vurması ve karar alma mekanizmalarını teşhir etmesi elzem hale gelmiştir. Amerikalı sanatçı Jenny Holzer’in 70’lerin ikinci yarısından beri giriştiği “gerçekliğe ilişkin söylem üretimi” günümüzde de en güncel etkinliklerde, dünyanın genel hakikatini (!) kurcalamak adına, bir farkındalık yaratabiliyor mu? Yıllardır Amerikan toplumunun sorunlarına kışkırtıcı dizeleriyle, aforizmalarıyla meydan okuyan Holzer, artık yetmişini geçtiği bugünlerde, halen dinç bir enerjiyle ABD’deki iç ve dış politik ve toplumsal sorunlara ne denli dokunabiliyor?
Bir hakikat oyununda gerçek varlıklar gibi algılanan ya da belli durumları ayırt edici hale getiren ifadeler, aforizmalar, direktif ya da komutlar işe yarayabilir mi? Sözün ve söylemin kolayca bir manipülatif unsur, sahte ve yalan haberlerin gerçeklikten daha gerçek hale geldiği böylesi bir süreçte, dilsel olana ne denli dayanabiliriz? Bilhassa, doğrudan dil oyunları üzerine çalışan bir sanatçının aforizmalarından, “Gerçekler”inden (Truisms) yola çıktığımızda, mevcut politizasyon dalgasında, iç ve dış politikadaki söz oyunlarının arkasına sızılabilir mi? İnternetin ve sosyal medyadaki dilsel akış ve anlam üretimi karşısında, Holzer’ın tavrı artık gerilemiş midir? Günümüz sanatının en önemli sanat mabetlerinden birinde yaptığı bu retrospektif sergi, Holzer’ın küresel ölçekte devam etmekte olan savaşlara dair ortaya koyduğu eleştirileri daha çekimser kılmış mıdır? Müzenin ideolojik kapsayıcılığı kamusal alanı etkin biçimde kullanan sanatçının tutumunda ve söyleminde ikircikli bir durumu ortaya çıkarır mı? İşte tüm bu sorulara Holzer’ın henüz geçtiğimiz yıl Solomon R. Guggenheim Museum’da açılan “Light Line” (Işık Hattı) başlıklı sergisinden hareketle yanıt bulmaya çalışacağız.
Gerçeklik, Hakikat, Işık Hattı, Kışkırtıcı Denemeler, Hakikat Ötesi,
What is often called truth is, to put it bluntly, a frothy nothingness. ~ Hugo Ball
When we focus on the discourse order and information excess of the post-truth era, it has become essential for art to dislodge discourse structures and false reality with different tactics and strategies against the functioning of the system, to infiltrate the system to expose the failures there and to expose decision-making mechanisms. Does the American artist Jenny Holzer’s “production of discourse on reality”, which she has been engaged in since the second half of the 70’s, raise awareness of the general truth (!) of the world in the most current events? To what extent can Holzer, who has been challenging the problems of American society with her provocative verses and aphorisms for years, still touch the domestic and foreign political and social problems in the US with her vigorous energy now that she is over seventy?
Can expressions, aphorisms, directives or commands that are perceived as real entities or that distinguish certain situations work in a game of truth? To what extent can we rely on the linguistic in a process in which speech and discourse can easily become a manipulative element and fake and fake news more real than reality? Has Holzer’s attitude regressed in the face of the linguistic flow and production of meaning on the internet and social media? Has this retrospective exhibition in one of the most important art spaces of contemporary art made Holzer’s criticism of the ongoing wars on a global scale more reserved? Does the ideological inclusiveness of the museum reveal an ambivalence in the attitude and discourse of the artist who uses public space effectively? We will try to answer all these questions with reference to Holzer’s exhibition “Light Line”, which opened last year at the Solomon R. Guggenheim Museum.
Truisms, Truth, Light Line, Inflammatory Essays, Post-Truth